“Ik weet niet zeker of ik dat wil…”

“Het is al spannend genoeg. Ik wil niet vastlopen in mijn woorden.”

Op de begrafenis van haar overgrootmoeder kreeg het achternichtje van mijn man het woord. Een jonge vrouw, die eerder al eens een toespraak had gehouden op een andere gelegenheid. Dat was haar overgrootmoeder zo bijgebleven, dat ze haar vroeg:“Dat was fantastisch. Zou je ook op mijn uitvaart willen spreken?”

Ze beloofde het en vond het een eer dat haar oma dat gevraagd had.

En nu was dat moment daar.

Van haar oma hoorde ik dat ze het best spannend vond — en dan vooral het idee dat ik daar foto’s van zou maken. Ik wilde haar niet nóg zenuwachtiger maken dan ze al was, dus ik stelde haar gerust:“Ik hou daar rekening mee, geen zorgen.”

Tijdens de uitvaart

Meerdere mensen hielden een toespraak. Ik zat op mijn hurken in het middenpad, laag en stil, om mooie foto's te maken van de sprekers.

Toen zij aan de beurt was, zag ik haar naar me kijken. Even kruisten onze blikken elkaar. En ik zag het meteen: emotie, spanning, een vleugje paniek.

Dat was niet mijn bedoeling. Ik wilde haar moment niet verstoren.

Zonder iets te zeggen stond ik op en liep rustig weg uit het middenpad . Ik liep naar de zijkant van de zaal, waar ze mij niet zag. .Daar hurkte ik weer neer, achter een rij mensen. Uit het zicht, maar met zicht op haar .Zo kon ik tóch dit belangrijke moment voor haar vastleggen, zonder haar extra spanning te bezorgen.

De reactie

Na de uitvaart leverde ik de foto’s aan de familie. Niet veel later kreeg ik een bericht van haar:

“Ik heb je helemaal niet opgemerkt! Ik waardeer het dat je zag dat ik mij ongemakkelijk voelde, maar ben ook heel blij dat je op een andere manier foto’s hebt genomen, tijdens zo’n belangrijk moment voor mij.”

Dat bericht raakte me.

Onzichtbaar aanwezig

Fotografie tijdens een uitvaart ligt soms gevoelig. Het is een intiem moment, voor velen zelfs het moeilijkste afscheid in hun leven.

Daarom let ik altijd goed op de lichaamstaal van mensen. Als ik merk dat iemand zich ongemakkelijk voelt, gaat de camera omlaag. Of ik zoek een andere plek, net zoals ik hier deed.

Ik geloof niet in een "klik-klik-klik"-aanpak waarbij je als fotograaf overal bovenop staat. Een afscheid is geen paparazzi-moment. Het is een herinnering die zorgvuldig, met eerbied en aandacht moet worden vastgelegd.

Want dat is waar afscheidsfotografie voor mij om draait: Een blijvende herinnering, zonder dat het moment wordt verstoord.

Een afscheid waar mensen met een goed gevoel op terug kunnen kijken.